3 maart 2023 door: Bart Garvelink, Senior Editor bij Stratix
De Europese Commissie presenteert drie voorstellen over Gigabit Connectiviteit in de EU. De plannen komen neer op een scherpe breuk met de huidige regelgeving, ziet Stratix.
De Europese Commissie heeft 23 februari drie voorstellen gelanceerd over de toekomst van connectiviteit. Daarbij is de al verwachte consultatie geopend naar een heffing op het dataverkeer dat videodiensten en apps over de netwerken versturen. De grote telecomoperators zien graag dat dat verkeer belast wordt.
De grote operators verenigd in brancheorganisatie ETNO hebben dit ‘Fair Share’ debat aangezwengeld. Ze stellen dat een miljardenheffing op content- en applicatieproviders (CAPs) nodig is om de aanleg van glasvezel en 5G mede te financieren.
Stratix-partner Rudolf van der Berg is kritisch over deze plannen voor een tolheffing op internetverkeer. In een serie artikelen voor het Disruptive Competition Project laat hij zien dat de ‘Fair Share’ claims van ETNO over de ‘onhoudbare’ groei van het dataverkeer niet zijn geworteld in de praktijk. De capaciteit van Europese datanetwerken is ruimschoots genoeg voor het dataverkeer, terwijl de kosten per gigabit telkens verder dalen. Eindgebruikers betalen meer voor internettoegang dan voor de abonnementen zoals streaming video.
Begin februari is er een voorlopige versie uitgelekt van de vragen in de consultatie. Die versie was al alarmerend, schreef Rudolf in zijn blog voor Project DisCo. De definitieve consultatie is eenzijdig, in het belang van de telecombedrijven.
Minder regels voor aanleg netwerken
Tegelijk met consultatie heeft de Europese Commissie twee andere initiatieven gepubliceerd. De Gigabit Infrastructure Act (GIA) verplicht lidstaten om de aanleg van gigabit breedband te faciliteren, door vergunningprocedures te digitaliseren. De verordening is de beoogde opvolger van de Richtlijn Kostenreductie Breedband uit 2014.
Simultaan wil de Commissie het reguleringskader voor de telecomsector wijzigen met de Gigabit Aanbeveling. Die Aanbeveling bepaalt hoe nationale toezichthouders, zoals de ACM, kunnen ingrijpen in markten.
Andere taken voor gemeenten
Rudolf van der Berg adviseert de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) over de aanleg van netwerken. Stratix heeft een eerste analyse gemaakt van de voorstellen van de Europese Commissie en de impact op de lokale overheid.
Uit de GIA volgt dat elke gemeente haar regels en voorschriften moet veranderen om te zorgen dat telecombedrijven gemakkelijker een vergunning krijgen voor de aanleg van vaste en mobiele netwerken. Het herschrijven van de huidige wetten en regels gaat enkele jaren kosten, terwijl de uitrol van FTTH al volop bezig is.
De Glaskaart van Stratix laat zien hoe snel de aanleg van FTTH de afgelopen tien jaar is gegaan. Inderdaad is er nog een restopgave van tienduizenden adressen waar de aanleg van glasvezel niet of moeilijk rendabel te krijgen is. Die vraag kan de komende jaren worden opgepakt met de huidige beleidsinstrumenten, voordat de GIA geïmplementeerd is.
Hogere drempels voor regulering
Ten derde wil de Europese Commissie de verhoudingen wijzigen tussen toezichthouders en marktpartijen. Sinds de liberalisering eind jaren ’80 worden de voormalige staatsbedrijven gereguleerd. De Europese Commissie publiceert altijd een aanbeveling, waarin zij aangeeft hoe de toezichthouders (waaronder ACM) om zouden moeten gaan met regulering.
De aanbeveling noemt de markten en diensten die sowieso onderzocht moeten worden. In de loop der jaren is die lijst korter geworden, waarmee de drempel dus hoger wordt om in te grijpen. Deze nieuwe aanbeveling over gigabit infrastructuur en concurrentie zal voor veel discussie zorgen.
Bij elkaar opgeteld vormen de drie voorstellen een breuk met de huidige regelgeving. De afweging van publieke en private belangen zou er anders uit gaan zien, ten faveure van de grote Europese telecombedrijven.
De telecomtoezichthouders (verenigd in BEREC) wezen de economische analyse van ‘Fair Share’ af, in een reactie vorig jaar. De komende maanden reageren ze op de voorstellen, net als een brede coalitie van bedrijven en non-gouvernementele organisaties (NGO’s). Meteen klinkt er al veel kritiek op alle drie de onderdelen, niet alleen op het ‘Fair Share’ gedeelte.
Lidstaten willen geen tolheffing op internet
Het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZ) wijst de voorstellen van de Europese Commissie af. In juli vorig jaar heeft Nederland met zes andere lidstaten aangedrongen op een open en transparant debat over OTT-diensten. Duitsland, Ierland en vier landen in Scandinavië steunden die oproep.
Nu is EZ nog stelliger: “géén Europese tolheffing voor internetgebruikers”. De ‘EU-internettolheffing’ zal niet leiden tot extra investeringen, maar wel tot hogere kosten voor de consument. EZ heeft een position paper en een rapport gepubliceerd. Daarin wordt voorspeld dat de economische effecten van zo’n heffing negatief zijn voor de eindgebruiker.
De komende weken zal de Nederlandse regering dit standpunt in Brussel verder onder de aandacht brengen. Op 7 maart organiseert zij een informatieve bijeenkomst in Brussel, met een OTT live stream via YouTube.
Duitsland reageert vol scepsis
De Duitse regering en een groot deel van het Duitse parlement zijn ook sceptisch tot zelfs kritisch over de ‘Zwangsabgabe’. Staatssecretaris Stefan Schnorr had op 1 maart een overleg in de Bondsdag. Hij noemde de consultatie “lichtelijk tendentieus”, omdat die alleen gaat over hoe zo’n heffing eruit zou moeten zien, zonder de vraag te stellen of die heffing nodig is.
Schnorr zei geen voorbeelden te kennen waar een contentheffing de aanleg van netwerken helpt. Een gebrek aan bouwcapaciteit is het probleem, niet een gebrek aan geld. De Duitse overheid zal op de consultatie reageren en daarbij alle stakeholders raadplegen.
Stratix-partner Rudolf van der Berg publiceert veel over dit onderwerp en spreekt regelmatig op congressen en in podcasts. Heeft u vragen, neem dan contact op.
