06-12-2024
De Metropoolregio Amsterdam (MRA) heeft aan Stratix gevraagd om te onderzoeken wat de digitale infrastructuur betekent voor de economie en de brede welvaart in de MRA. Dat belang is groot, maar blijft onderbelicht.
Stratix heeft hiervoor het rapport geschreven – “Digitale drivers in de MRA; Een scenario-analyse voor economie en digitale hubs”. Uit de analyse blijkt hoe digitalisering een basisvoorwaarde geworden is voor werkgelegenheid en productiviteit in een aantal sectoren van de economie. In het rapport presenteren we een aantal scenario’s om te laten zien welke beleidsruimte de overheden in de MRA hebben rondom digitalisering.
De digitale infrastructuur is in Nederland erg goed. Die veelzijdigheid en betrouwbaarheid zijn geen automatisme, maar een uitkomst van allerlei factoren en beleid. “Een opvallend resultaat is dat veel bestuurders en managers niet weten hoe en waar hun organisatie afhankelijk is van digitale infrastructuur. Die is zo goed en zo beschikbaar, dat het niet op directieniveau besproken wordt”, vertelt Rudolf van der Berg, partner bij Stratix en projectleider voor dit onderzoek.
Digitale ecosystemen
Het rapport beschrijft ook dat iedere sector van de economie aan het digitaliseren is en dat daar digitale ecosystemen ontstaan die elkaar versterken. Bekende voorbeelden zijn hotelboekingen en betaaldiensten. Maar ook de bloemenveiling of een producent van draaideuren zijn deel van een digitaal ecosysteem. Die digitalisering is de basis voor de economie van de toekomst.
De regio Amsterdam is goed voorzien van digitale infrastructuur, als één van de vijf grote knooppunten in Europa voor datacenters en snelle glasvezelkabels. Datacenters en hun klanten wisselen elke seconde enorme hoeveelheden data uit, dat is de reden dat ze fysiek in elkaars nabijheid willen zitten. Enerzijds gebruikt die sector grond, elektriciteit en water, dingen waar veel vraag naar is en zelfs schaarste kan ontstaan. Anderzijds zorgt de digitalisering voor hoogwaardige werkgelegenheid in industrie, handel en zakelijke dienstverlening.
Geopolitieke ruimte
Stratix heeft een serie interviews gehouden bij bedrijven in economische sectoren die belangrijk zijn in de MRA, zoals logistiek en financiële dienstverlening. In samenwerking met de MRA hebben we workshops gehouden met groepen experts om huidige en nieuwe trends te verkennen en te vertalen naar scenario’s.
De belangrijkste onzekerheden die er uit de interviews kwamen, waren de mate van “ruimte” die bestuurders hebben om beslissingen te nemen en de geopolitieke ontwikkelingen. De “ruimte” gaat bijvoorbeeld over de flexibiliteit om beslissingen te nemen rond netcongestie, vestigingsklimaat, huisvesting en milieu. De geopolitieke as draait om de vraag of en hoe goed Europa nog kan vertrouwen op samenwerking met andere machtsblokken in de wereld, of dat het meer autonoom moet functioneren. De combinatie van de geopolitieke as en de ruimte-as geeft vier scenario’s voor hoe digitale ecosystemen zich mogelijk gaan ontwikkelen. In ieder van deze scenario’s is de aanwezigheid van digitale ecosystemen in de MRA noodzakelijk.
Er zijn een aantal elementen die in ieder scenario een rol spelen:
- Elk sector is/wordt een digitaal ecosysteem. De mate waarin die gevestigd moet zijn in de MRA is afhankelijk geopolitieke ontwikkelingen
- Netcongestie is in alle scenario’s een beperkende factor, maar de mate waarin we kunnen ‘polderen’ bepaalt de “ruimte” voor bestuurders en bedrijven
- In alle scenario’s moet de lokale digitale infrastructuur uitmuntend zijn en er moet blijvend in worden geïnvesteerd
Aanbevelingen voor bestuurders
Deze omstandigheden bepalen een aantal beleidskeuzes die bestuurders in ieder geval zonder spijt kunnen nemen. Dit betekent dat het beleid in de MRA bij voorkeur gestoeld is op:
- Stel veilig dat de economie in de MRA nog ruimte heeft voor digitalisering
- Zorg ervoor dat digitale infrastructuur kan blijven groeien. Blijf investeren in netwerken en digitalisering
- Benadruk het belang van digitalisering en de daarvoor benodigde digitale infrastructuur, want digitale afhankelijkheden zijn sterker dan menigeen beseft
- Betrek de digitale sector bij de aanpak van netcongestie
- Investeer in marktkennis bij de overheid. Digitalisering is té belangrijk om blind te varen op marktpartijen
De provincies en gemeenten binnen de MRA zijn bezig om hun beleid rondom digitale infrastructuur opnieuw te bepalen voor de komende vijf à tien jaar. De MRA heeft het rapport van Stratix gepubliceerd.
